پرورش جوجه
پس از خروج از تخم جوجه ها بايستي درحرارت 30 تا 32 درجه سانتي گراد قرار گيرند. بهتر است اين حرارت در زير منبع حرارتي (لامپ هيتر، مادر مصنوعي) براي جوجه مهيا شده و اجازه انتخاب را براي جوجه فراهم آورد. در صورتي كه شرايط جوي اجازه دهد مي تواند جوجه را 24 ساعت بعداز درآمدن از تخم در فضاي آزاد قرارداد. مراقبت از جوجه در سنين اوليه بايستي با دقت انجام شود. بهداشت سالن كاملاً رعايت شده و شب ها شرايط مناسب از نظر دما و تهويه براي جوجه ها فراهم شود. عفونت كيسه زرده از متداول ترين علل مرگ و مير جوجه ها تا سن حدود 14 روزه گي است. اين عفونت مي تواند از طريق تخم، دستگاه جوجه كشي، بندناف و نيز غذا و خوردن مدفوع(از طريق روده) به كيسه زرده منتقل شود. عدم جذب به موقع كيسه زرده باعث عفونت و مرگ جوجه خواهد شد. هرگونه استرس نيز مي تواند شرايط را براي باقي مانده كيسه زرده در بدن جوجه و عفونت آن فراهم نمايد. از ديگر علل مرگ و مير در جوجه ها را مي تواند عفونت هاي باكتريايي، اسهال و مشكلات فيزيكي پانام برد. غذا 24 ساعت بعداز هچ بايستي در اختيار جوجه قرار گيرد. غذا بايستي داراي انرژي و پروتئين بالا و از نظر املاح معدني وويتامين ها بالانس باشد. چند روزي طول مي كشد تا جوجه خوردن آب و غذا را بياموزد واين مدت زمان كافي را براي جذب كيسه زرده فراهم مي نمايد. قرار دادن يك جوجه بزرگ تر در ميان جوجه هاي تازه به دنيا آمده عمل آموختن خوردن و آشاميدن را به جوجه ها آسان مي سازد. جوجه هاي مريض و غيرفعال را بايستي سريعاً از ساير پرندگان جدا نموده و در فضاي ديگر تحت درمان قرار داد
انباشتگي اجسام خارجي از قبيل سنگ، چوب و ساقه در پيش معده و سنگدان از ديگر عوامل مرگ و مير جوجه ها تا سن چهارماهگي مي باشد. هرگونه استرس از قبيل بالانس نبودن جيره (از نظر موادغذايي ، مواد معدني وويتامينه و غيره) نيز بيماري و عدم آرامش و سلامت پرنده مي تواند به اين مسأله منجر گردد. بنابراين حتي الامكان سعي شود محيط پرورش جوجه ها عاري از هرگونه اجسام خارجي باشد. واكسيناسيون جوجه ها عليه بيماري نيوكاسل در كشورمان الزامي است. تلفات ناشي از اين بيماري توسط بعضي از مزارع در ايران گزارش شده است. جوجه ها به بيماري آنتروتوكسمي نيز حساس هستند. واكسيناسيون جوجه عليه اين بيماري توصيه مي گردد. اين بيماري غيرواگير بوده و عامل اصلي آن استرس است. (تغييرات جيره حمل و نقل، ترس، تراكم جوجه هاو....) جوجه ها به سرعت رشد كرده و درسن يك ماهگي در حدود 3 تا 6 كيلوگرم وزن دارند. با افزايش سن جوجه ها بايستي فضاي بيشتري در اختيار آنان قرار داد. گردشگاه جوجه ها بايستي داراي سايبان بوده و خاك بهترين انتخاب به عنوان بستر مي باشد. بستر فضاي مسقف بهتر است از جنس بتن باشد تا به راحتي بتوان آن را شست وشو داد و ضدعفوني كرد. در بعضي از مزارع از سيستم حرارت زيرزميني به عنوان منبع حرارت استفاده مي نمايند. اين مسأله باعث گرمي بستر و آرامش پرنده و نيز كاهش تلفات ناشي از عفونت كيسه زرده خواهد شد. در سن سه ماهگي جوجه ها وزني بين 20 تا 30 كيلوگرم خواهند داشت. بعداز سن 3 ماهگي جوجه ها نسبتاً مقاوم بوده و تلفات كاهش مي يابد. بعداز سن 3 ماهگي بيشتر تلفات ناشي از مسائل فيزيكي است. از سن سه ماهگي تا پايان يكسالگي (زمان كشتار) جوجه ها در فضاهاي محصور نگهداري مي شوند. معمولاً به ازاء هر پرنده، حداقل 50 متر مربع فضاي گردشگاه در اختيار قرار مي گيرد. فضاي سايبان براي هرپرنده نيز 5 متر مربع است. بنابراين بعداز سن سه ماهگي پرندگان نياز به سالن هاي بسته نخواهند داشت. بعداز سن سه ماهگي پرندگان به سرما و گرما بسيار مقاوم هستند. پرندگاني كه به عنوان مولد انتخاب مي شوند بعداز سن يكسالگي از جيره هاي نگهداري استفاده مي نمايند
پرورش شتر مرغ : (سود يا زيان )
توجه انسان به بزرگترين پرنده ي روي كره ي زمين يعني شتر مرغ و محصولات آن تقريباً به 7500 سال پيش بر مي گردد . كه بعضي كشورها پرهاي آن را سمبل عدالت دانسته يا به عنوان بادبزن استفاده مي كردند. همين طور كه تخم هايش جهت مصارف دارويي ، يا به دليل اعتقاد به اين كه چربي شترمرغ داراي نيروي ويژه اي مي باشد ، به قيمت گزافي به فروش مي رفت . و از آنجايي كه چرم شتر مرغ اهميت زيادي پيدا كرد و گوشتي كه تمام ويژگي هاي كيفي مورد علاقه مشتريان خوش سليقه را داشت باعث جلوگيري از انقزاض شتر مرغها گرديد
شتر مرغ همه چيز خوار بوده و با چشمان تيز بين و گردن بلند ، قادر به يافتن بي مهرگان كوچكي هستند كه جيره ي غذايي شان را تكميل مي نمايد . ولي در مزارعي كه كاملاً با جيره هاي آماده تغذيه مي شوند، درصد كمتري از وقتشان را صرف جستجو و خوردن وآشاميدن مي نمايند . مانند ساير دامها هزينه هاي غذا ، يكي از عمده ترين مخارج شتر مرغ را تشكيل مي دهد . با استفاده از قابليت شتر مرغ در مصرف غذاي فقير و متنوع مي توان تا حد زيادي از هزينه هاي پرورش كاست
شترمرغ پرندگاني هستند كه كاربرد هاي زيادي دارند . ازجمله چرم ، پوست ، گوشت ، تخم و پرها . چرم آنها به عنوان با ارزش ترين محصول اين حيوان است كه قابل قياس با چرم تمساح و فيل مي باشد . چرم آن نرم و با دوام بوده و نسبت به چرم تمساح از مقاومت بيشتري در برابر آب برخوردار مي باشد . و به دليل اهلي بودن اين پرنده از نظر قوانين بين المللي ، منع قانوني ندارد . ارزش چرم بستگي به نوع قرار گرفتن فوليكول هاي پر موجود در پشت و سينه ي آن است. هر قدر اين فوليكول ها واضح تر و فشرده تر باشند ، پوست از ارزش بيشتري برخوردار مي گردد . چرم بدلي با واقعي به راحتي قابل تشخيص است (تست خراش)
گوشت شتر مرغ ترد بوده و به سهولت از هم جدا مي شود . يكي از كم چربي ترين نوع گوشت قرمز مي باشد . پايين بودن كلسترول و بالا بودن پروتئين وواكنش مطلوب نسبت به ادويه جات از خصوصيات گوشت اين پرنده است
پر اين پرنده جهت تزئين لباسها ، دكوراسيون يا گرد گير (به علت خواص الكتراستاتيك ) مورد استفاده قرار مي گيرد
تخم شترمرغ هم درصورت نطفه دار بودن از ارزش بالاي اقتصادي برخوردار است حتي تخم هاي بدون نطفه جهت مصارف خانگي به كار مي رود . از پوست تخم براي نقاشي يا حكاكي يا به عنوان چراغهاي مد روز ، جامها و اشياي شبيه به اين استفاده كرد
پرورش شتر مرغ از جنبه هاي اقتصادي اهميت زيادي دارد كه آنهم بستگي به عملكرد گله ، هزينه هاي مصرفي ، موقعيت بازار و بهاي محصولاتي مانند گوشت ، پوست و غيره دارد . يك شتر مرغ ساده در سال ، حدود 100 – 30 عدد تخم گذاشته كه نزديك بخ 90 – 30 درصد آن بارور بوده و از تخم هاي نطفه دار جوجه گيري مي شود و ميزان بقاياي جوجه ها (سه ماهگي ) تا 90 درصد مي رسد
علاقه روبه رشد كشاورزان و همين طور شناخت ارزش گوشت ، روغن ، پر ، چرم و ... بين مصرف كنندگان و عادت پذير بودن آن باعث افزايش نرخ مولد شده است . شتر مرغ تحت شرايط متغير بياباني با روش هاي مختلف ، درجه حرارت بدن خود را حفظ مي كند به طوري كه در هواي سرد را نهاي خود را با بال ها يش مي پوشاند و در هواي گرم با بهم زدن بالها ايجاد نسيم ملايمي مي كند . به اين ترتيب تشر مرغ قادر است تا 56 درجه ي سانتي گراد را بدون استرس تحمل كند . اساساً شتر مرغ ها مناطق نيمه خشك همراه با علف زارهاي كوتاه را نسبت به مناطق مرطوب و باراني با علف زارهاي متراكم ترجيح مي دهند . و اين نيز دليل باعث روند رو به رشد پرورش اين يرنده شده است
سرمايه مورد نياز اوليه كه بستگي به وجود ساختمان ، تعداد پرنده و نوع مديريت (متمركز يا نيمه متمركز) دارد نسبتاً بالا بوده اما فايده آن اين است كه اين پرنده سريعاً به توليد و سوددهي مي رسد . تازه واردين كه قصد پرورش شتر مرغ را دارند نبايستي در هنگام مواجه شدن با قيمت هاي گزاف پرندگان دچار تزلزل گردند. موفقيت هاي دراز مدت در اين رشته بستگي به بهره برداري صحيح از پتانسيل بازار شتر مرغ دارد . هرچند نگه داري اين پرنده ها به صرفه مي باشد اما افرادي كه قصد پرورش شتر مرغ دارند بايستي قبل از اقدام به اين كار ، آگاهي كامل داشته وفرض را بر آن گذارند كه اين وضعيت فروش مداوم با قيمت هاي حاضر در مورد پرندگان مولد ( به عنوان تنها درآمد قابل برگشت سرمايه در ميان مدت تا طولاني مدت ) صرفاً يك امر نظري است . بايد در نظر داشت مي توان شتر مرغ را به عنوان يك كار جنبي و پاره وقت انجام داد و بايد توجه كامل پرورش دهنده را داشته باشد . به نظر مي رسد درآينده به تدريج گوشت شتر مرغ جايگزين انواع گوشتهاي سنتي شود . از آن جا كه هيچ محدوديتي مذهبي يا قانوني خاص براي مصرف آن وجود ندارد و با توجه به درصد پايين چربي و كلسترول ، ترد بودن و بالا بودن ميزان پروتئين ، ميتوان به صورت فرآورده هاي گوشتي متعدد مصرف گردد
اما نكات فني پرورش شتر مرغ هنوز كاملاً حل نشده و احمتمال شكست هايي هم وجود دارد . پرورش شتر مرغ صنعت جديدي است براي بسياري از نوآوران صنعت پرورش دام و طيور گام نهادن در اين حرفه مي تواند با تنوع و خطرات خاص توام باشد . اطلاعات كافي از احتياجات اين پرنده و بازار يابي محصول آن بسيار مهم مي باشد . با نگاهي به گذشته در مي يابيم كه هجوم بدون برنامه ريزي كلان در بخشي از صنعت ، نه تنها سودي براي سرمايه گذاران واقتصاد كشور نداشته بلكه سرمايه گذاران و دستگاههاي اجرايي را نيز بعد از مدتي دچار مشكل كرده در واقع مشكلي بر مشكلات قبلي افزوده است . ورود بيماريهاي ناشناخته و خطرناك ، آشنا نبودن با بيماريهاي شتر مرغ ، انجام نشدن مطالعات و بررسي درست از مديريت شتر مرغ ، نداشتن كشتارگاه و كارخانه هاي چرم سازي استاندارد ، نبودن تجربه لازم در عمل آوري چرم ، فاصله داشتن از بازار داخلي و رعايت استانداردهاي جهاني همگي دليل بر احتياط لازم جهت پرورش اين پرنده مي باشد
مزيت هاي نسبي ايران براي پرورش شترمرغ
الف: ايران از معدود کشورهائی است که دارای آب و هوای متنوع و بطور متوسط اختلاف درجه حرارت در يک روز در دو منطقه متفاوت اين سرزمين حدود 40 درجه سانتی گراد است. بعبارت ديگر تنوع آب و هوا در اين سرزمين پهناور بحدی است که به آسانی ميتوان مکان هائي حتی با شرايط ايده آل برای پرورش شترمرغ جستجو کرد
ب: پرندگان بالغ و جوان احتياج مبرمي به تحرك، جابجا شدن و هواي آفتابي دارند تا رشد عادي خود را ادامه دهند كه در اكثر نقاط ايران چنين امكاناتي فراهم است
ج: در تمام سيستمهاي پرورش شترمرغ، ترجيح داده ميشود تا پرنده مقداري از جيره غذائي روزانه خود را در علفزارها كسب نمايد. خوشمزه ترين علفها (مخصوصا یونجه) براي حيوان به راحتي در بيشتر نقاط ايران قابل كشت و برداشت است که حتی اگر قادر به چرانیدن این پرنده نباشیم میتوان این علفها را جلوی آنها ریخت
د: نسبت تبديل غذا به گوشت درجوجههاي جوان شترمرغ 4/2 به يك است يعني اين كه به ازاء هر4/2 كيلوگرم مواد غذائي يك كيلوگرم به گوشت پرنده اضافه ميشود.(براي مقايسه، لازم به يادآوري است كه اين نسبت در گاو معادل 6 به يك ميباشد.) دو عامل اصلي، تعداد توليدمثل بالاي در سال و نيز ضريب پائين تبديل غذا به گوشت در اين حيوان دلايل مستدل توسعه صنايع پرورش شترمرغ براي تأمين نيازهاي پروتئيني مردم است.لذا با توجه به اين واقعيت كه نسبت تبديل غذا به گوشت و نيز تعداد توليدمثل شترمرغ در سال بالا است، بدون هيچگونه شك وترديدي ميتوان قبول كرد كه احتياج به توسعه صنعت پرورش شترمرغ در كشور بسيار زياد است
ح : بر اساس اطلاعات كسب شده هنوز صنعت پرورش شترمرغ در بيشتر كشورهاي همجوار ايران بطور گسترده آغاز نشده است، از اين رو پرورش شترمرغ در ايران، ميتواند امكانات ارزي قابل توجهي را در ازاء صادرات حيوان زنده، تخم بارور شترمرغ و تكنولوژي مربوطه، به كشورهاي مسلمان اطراف دراختيار جمهوري اسلامي ايران قرار دهد
و : در مزارع پرورش شترمرغ معمولاً از هر مرغ بالغ در سال 20-40 جوجه 3 ماهه توليد ميشود. جوجهها به سرعت رشد ونمو نموده ، و در سن 14-9 ماهگي كه زمان ذبح پرنده ميباشد, به وزن حدود 110 كيلوگرم ميرسند كه هر جوجه ذبح شده حدود30 كيلوگرم گوشت بدون استخوان و چربي توليد مينمايد
اين پرنده تا حدود۴0 سالگي قابليت تخمگذاري و توليدمثل را دارد و متوسط طول عمر آن حدود ۷۰سال است. گوشت شترمرغ ازنوع گوشت قرمز ولي باخواص گوشت سفيد ميباشد. به عبارت ديگر چربي گوشت پرنده حدود 5/2 درصد بوده و مزه آن همانند گوشت فيله گوساله است. براساس مطالب فوق و يك محاسبه ساده ملاحظه ميشود كه ايجاد مزارع پرورش شترمرغ در ايران ميتواند منبع بسيار مناسبي براي تأمين نيازهاي پروتئيني داخل و صادرات گوشت و پوست به كشورهاي همجوار باشد
گوشت شتر مرغ
اخيراً توليد و تكثير شترمرغ در ايران بصورت سازمان يافته اي در حال گسترش مي باشد .گوشت شترمرغ از نظر مشخصات كشاورزي از گوشت ساير حيوانات متفاوت است .از خصوصيات ديگر شترمرغ نداشتن چربي و سالم بودن آن است و به راحتي از استخوان و نسوج ديگر جدا مي شود .اگرچه از نظر رنگ قرمز و طعم مشابه گوشت گوساله مي باشد ولي به نرمي گوشت جوجه بوده و فيبر هاي عضلاني آن كوتاه مي باشد .مصرف گوشت شتر مرغ در كشورهاي فرانسه و بلژسك به صورت گسترده و در ايتاليا و هلند به ميزان كمتر شروع شده است .با اين حال در كشور هاي اروپايي مانند انگلستان ، دانمارك ، آلمان ، ايرلند و سوئد كه پرورش اين حيوان به صورت پراكنده و در مزارع كوچك مي باشد ، بازار بالقوه اي را به خود اختصاص داده و در كانادا نيز مصرف گوشت شتر مرغ به خوبي آغاز شده است .بيشترين گوشت از شتر مرغ گردن آبي زيمباوه به دست مي آيد .حدود دو سوم گوشت متعلق به 10 عضله اصلي مي باشد كه از آنها مي توان قطعات بزرگ استيك به دست آورد .به خاطر دارا بودن مشخصات خوب و كيفيت عالي اين گوشت به قيمت هاي گران در بازار هاي جهاني فروخته مي شود . علاوه بر گوشت اعضاي ديگر شتر مرغ مانند قلب ، جگر ، پيش معده و سنگدان از كيفيت بالايي برخوردار بوده و گردن و نخاع در مناطق خالي از اهميت بيشتري برخوردار است .اين گوشت نسبت به ساير انواع گوشت نرم تر بوده و به علت طعم خاص و خوشمزه آن نيازي به آماده سازي طولاني و استفاده از ادويه جات تند را ندارد .از تفاوت هاي ديگر گوشت شتر مرغ پايين بودن سطح چربي آن و وجود اسيد هاي آمينه و اسيد هاي چرب غير اشباع به ميزان مناسب در آن است .مقدار چربي گوشت شتر مرغ بسيار پايين بوده ( 2 – 1 درصد ) و به علت بالا بودن اسيد لينو لينيك در تغذيه هاي رژيمي و درماني مي توان از آن استفاده نمود .ميزان كلسترول خوب ( HDL ) بالا بوده ( 62 – 60 در صد ) و كسترول بد ( LDL ) در آن پايين مي باشد .گوشت شترمرغ حاوي مقادير بسيار زيادي پروتئين و آهن بالا و عناصري مانند روي ، منيزيم و ويتامين هاي A ، B و نياسين مي باشد .ضمناً نزيت مهمتري نيز گوشت شتر مرغ دارد كه تا كنون از طريق مصرف گوشت آن هيچگونه بيماري انگلي در مقايسه با گوشت خوك و گوساله به انسان انتقال داده نشده است .با توجه به خواص غذايي و رژيمي و مناسب بودن تركيبات شيميايي گوشت شتر مرغ براي ورزشكاران ( به خصوص شنا گران ، دوچرخه سواران ، وزنه برداران دوندگان ماراتن و ورزشكاران حرفه اي ) و دوران نقاهت و كودكان توصيه مي شود .بعلاوه براي بيماران قلبي ، فشار خون بالا و رژيم هاي تغذيه اي و خانم هاي باردار توصيه مي شود
اطلاعاتي در مورد شترمرغ
پوست شترمرغ : پوست شترمرغ ماده داراي رنگي متغير بين خاكستري تيره يا روشن است و رنگ پوست شترمرغ نَر آبي تيره براق مي باشد .در طول فصل هاي جفت گيري رنگ پويت در اطراف منقار و دور چشم ها در نَر هاي جوان تا حد قرمز و روشن متغير است .در حال حاضر چرم شترمرغ با ارزش ترين محصول صادراتي قمست جنوب افريقا مي باشد .معمولاً شتر مرغ عايي كه سن آنها بين 14 – 16 سال و داراي پوستي با مساحت 25/1 متر مربع هستند ، براي كشتار انتخاب مي شوند
تخم شترمرغ
تخم شترمرغ بيضوي شكل بوده و در حدود 150 ميليمتر طول و 120 ميليمتر پهنا دارد و داراي وزني در حدود 15/1 كيلوگرم مي باشد و در مقايسه با تخم مرغ حدود 25 برابر يك تخم معمولي مي باشد
تركيب گله شترمرغ
نسبت تركيب گله به صورت دو شترمرغ ماده با يك شترمرغ نر مي باشد و اين سه شترمرغ يك واحد توليدي را به وجود مي آورند .در كشور ما با توجه به آب و هواي ايران و شرايط محيطي بهترين تركيب گله پنج تايي و هشت تايي مي باشد
تغذيه شترمرغ
شترمرغ به عنوان يك حيوان علف خوار تك معده اي محسوب مي شود و بهترين غذا و غني ترين غذاي آن يونجه مي باشد و در تركيب غذايي آن مي توان از ذرت دانه اي ، يونجه خشك ، پودر استخوان، پودر ماهي، منو كلسيم فسفات و نمك استفاده نمود .قابل ذكر است كه تغذسه نادرست موجب بروز مشكلات متعددي در جوجه هاي جوان و همچنين سبب انسداد روده و بد شكلي پاها و گرسنگي مي شود
بررسي شترمرغ از لحاظ اقتصادي
پرورش شتر مرغ از لحاظ اقتصادي اهميت فراوان دارد و به دليل سود آور بودن آن روز به روز به تعداد علاقه مندان به پرورش اين پرنده افزوده مي شود .خريد و فروش محصولات شترمرغ از قبيل جوجه شتر مرغ ، تخم شترمرغ ، چربي ، پَر ، پوست و گوشت پرنده به صورت تجارت جهاني در آمده است
*دانستنیهای مورد نیاز پيش سرمايه گذاری در مورد شترمرغ
مديريت و مشخصات ويژه
شترمرغ يكي از بزرگترين پرندگان جهان محسوب ميشود با طول قامت 43/2 الي 74/2 متر با 90 الي 135 كيلوگرم وزن. نرها معمولاً به سادگي جابجا ميشوندولي در فصل جفتگيري كمي وحشي و خشن هستند. دو ماده و يك نر را بعنوان يك واحدتوليدي و يا تريو ميدانند (از سن سه تا چهل سالگي) پنج تريو در يك چراگاه به وسعتنيم هكتاري قابل نگهداري ميباشند. انتظار ميرود كه در هر تريو 120 الي 200 تخم درسال توليد گردد كه با يك مديريت تا 80 درصد قابليت جوجهآوري دارند. مديريت اينپرندگان آميختهاي است از نشخواركنندگان و پرندگان، اين در حالي است كه شترمرغهااساساً علفخوار بوده ولي با دو معده و يك سنگدان و پيش معده ولي بدون چينه دان. پرنده بالغ ميتواند بخوبي در مقابل بيماريها مقاوم باشد و مرگ تنها در اثر تصادفاتبروز نمايد
ايجاد ضايعات در پا
معمولاً جوجه شترمرغها تا دو ماهگي مديريت ويژهاي را ميطلبد. آنها به عوامل استرسزايي چون بيماري و حرارت بسيار حساس هستند. نوع تغذيه در مرحلهرشد نقش بسيار مهمي براي كيفيت تخمها و جوجههاي جوان دارد
تغذيه جوجههايجوان با پروتئين بالا در هفته نخست مشكلاتي را در پاها ايجاد ميكند. اين مسئلهممكن است مربوط به مديريت و ژنتيك باشد. جوجههايي كه با تلاش خود از پوسته تخمخارج شوند بقاي بهتري نسبت به آنهايي كه با دست انسان خارج می شوند، نشان می دهند. بستر جوجههاي جوان به توجه خاصي نياز دارد. بلعيدن سنگ ريزهها، شن و قطعات ريزچوب باعث مسدود شدن پيش معده و سنگدان شده و هراز گاهي سبب مرگ آنها ميگردد
جوجه شترمرغ هر ماه حدود 30 سانتيمتر رشد ميكند كه بعد از سه ماه به وزني حدود 5/12 تا 15 كيلوگرم ميرسد و در عرض يك سال وزني حدود 90 تا 120 كيلوگرم را بدستميآورند و بعد از اين مدت آماده روانه شدن به كشتارگاه ميگردند. براي تكثيربايستي 18 الي 30 ماه از عمرشان گذشته باشد
وجه تسميه شترمرغ
نام Ratite كه ريشه لاتين دارد اولين بار براي پرندگان بزرگي كهقدرت پرواز نداشته و داراي سينه پهني بوده يعني فاقد استخوان سينه و دونده خوبيمحسوب ميشدند گرفته شده است. ساير گونههاي سينه پهن شامل Emu ها و Cassowary كهمربوط به استراليا بوده و Kiwi ها مربوط به نيوزيلند ميباشند
نام شترمرغ ازريشه يوناني آن Struthio camelus گرفته شده و ريشه لاتين آن Struthocamelus ميباشد
واژه Camelus يعني شترمانند يا بعبارتي مرغشترسان كه بيان كنندهموجودي است با گردن دراز و چشماني برجسته با مژگاني نسبتاً بلند و جثهاي بزرگ و باقابليت زندگي در بيابانهاي گرم و سوزان
گونههاي Struthio شامل چهار زيرگونهبه شرح زير ميباشند
Struthio camelus australis
مربوط به آفريقاي جنوبي
camelus camelus Struthio
مربوط به آفريقاي شمالي
camelus massaicus Struthio
مربوط به شرق آفريقا
camelus molybdophanes Struthio
مربوطبه سومالي و اتيوپي
شترمرغ نر در سنين بلوغ داراي گردني دراز و پرهاي زينتي است وماده آن داراي پر زينتي به رنگ خاكستري است. شترمرغ از سن چهار ماهگي به بعد بتدريجصاحب پرهاي زينتي ميشود. مادهها كمي زودتر از نرها به سن بلوغ ميرسند كه حدود دوسالگي است
امروزه آفريقا بيش از 70 درصد بازار شترمرغ جهان را به خود اختصاصداده است ولي با اين وجود در مناطقي چون آمريكا (مركزي، جنوبي، شمالي)، استراليا،اروپا و ساير نقاط خاور دور و آسيا بازار توليد و فروش آن روبه گسترش است
زمانكشتار اقتصادي شترمرغ در 9 ماهگي است كه نه تنها پوست نرم وخوبي را در اين هنگامتوليد نموده بلكه حدود 40 كيلوگرم گوشت سالم با حداقل كلسترول را عرضه می نمايد. گوشت شترمرغ نسبت به ماهي و بيشتر ماکيان پرورشي كلسترول كمتري دارد
بازار گوشت شترمرغ
بازار گوشت شترمرغ درجهان به سرعت رو به گسترش است است و می رودتا جانشين مصرف ساير گوشتهای قرمز در جهان گردد
بازار پوست
با توجه به شکل و شمائل ويژه، پوست اين پرنده در دوره های خاصیهواداران بسياری دارد و هم اکنون نيز محصولات بدست آمده از پوست آن با قيمتهایگزافی در بازارهای جهانی به فروش می رود
به هر حال توجه داشته باشيد کهپيش از دست زدن به هر کاری تمامی جوانب را در نظر گرفته و سپس اقدام کنيد و با اينروش احتمال موفقيت خود را افزايش دهيد
ارزش غذایی گوشت شتر مرغ در مقایسه با سایر گوشتها بالاتر است
مقدار کلسترول موجود در این گوشت از سایر گوشتهای قرمز کمتر بوده است وعاری
از چربی بین بافتی است وحاوی مقدار بیشتر اسید چرب امگا-3 است این اسید چرب
به نوبه خود در کاهش بیماریهای قلبی و عروقی وافزایش سرعت رشد و نمو بافتها موثر مباشد
گوشت شترمرغ در برابر حرارت بسیار حساس است ودر درجه 177 درجه
سانتیگراد پخته میشود
پوست شترمرغ
پوست شترمرغ نرم ,قابل انعطاف,محکم وزیباست وبه دلیل داشتن مقداری روغن
طبیعی خشک وشکننده نمیشود. این چرم بسیار با دوام است و مقاومت ان در برابر اب
از چرم تمساح هم بیشتر است
پوست شترمرغ ماده خاکستری روشن تا خاکستری تیره است
پوست پرنده نر ابی تیره و براق است
چرم از دو بخش تشکیل شده است ,یک بخش که بدن پرنده را میپوشاند ودارای
برجستگیهایی است که بیشترین قسمت را تشکیل میدهد. و بخش دیگر چرم حاصل از
ساق پای پرنده که سطح ان از پولکهایی پوشیده شده است ومشابه پوست خزندگانی
چون سوسمار است و برای ساخت کیف , کفش , چکمه استفاده میشود
آنفولانزای شترمرغ
پيشگيري از آنفولانزاي طيور درتاسيسات پرندگان شكاري و خانواده شترمرغ آنفولانزا ي طيور به طور بالقوه يك بيماري كشنده است . اين بيماري ميتواند موجب كاهش توليد شده يا منجر به تلفات زياد گردد. در سالهاي 84- 1983 آنفولانزا موجب كاهش( تلف شدن) 17 ميليون قطعه پرنده به ارزش 65 ميليون دلار گرديد . توليد كنندگان تخم مرغ و مرغداران مي توانند با استفاده از روشهاي محدود دقيق ، انتشار آنفولانزاي طيور را كاهش دهند . با اين وجود ، اعمال روشهاي مديريت خاص براي توليد پرندگان شكاري و خانواده شترمرغ ضروري است
اشكال خفيف ويروس ميتوانند تداوم داشته وبدون جلب توجه زياد تا زماني كه به يك شكل كشنده تر تبديل شوند منتشر شوند
ويروس ميتواند به سادگي توسط طيور و پرندگان مهاجري كه انتظار مي رود در طول مهاجرتهاي فصلي حامل ويروس باشند منتقل شود
علائم این آنفولانزا
علائم عفونت آنفولانزاي طيور ميتواند شامل كاهش توليد تخم ، کاهش مصرف خوراك و آب و اسهال باشد . ناراحتي تنفسي ممكن است شايعترين علامت بيماري باشد . اشكال خفيف ممكن است منجر به تلفات كم شود، در حاليكه عفونت هاي حاد ممكن است منجر به 100% تلفات طيور شوند. تخمهاييكه تا حدي تشكيل رنگدانه عادي شان از بين رفته نيزممكن است معرف وجود بيماري باشند . درمانهاي خاصي براي آنفولانزاي طيور موجود نيستند سويه هاي آنفولانزاي طيوري بسياري وجود دارند كه انجام برنامه هاي واكسيناسيون رادر صنعت طيور مشكل مي سازند . بعلاوه ، موثر بودن اكثر واكسن ها براي پرورش دهندگان پرندگان شكاري وخانواده شتر مرغ اثبات نشده اند
ايمني طبيعي براي پيشگيري ازعوامل بيماريزا بكار ببنديدايمني طبيعي به تمام روشهايي اشاره ميكند كه براي پيشگيري از انتشار بيماري به مزرعه شما ضروري هستند. دنبال كردن يك برنامه ايمني طبيعي محدود اطمينان خواهد داد كه مزرعه شما حداكثر تلاش خود را براي پيشگيري از انتشار بيماريها به گله تان به عمل آورده است . اساسا ، شما بايد گله تان را تا آنجا كه ممكن است از حاملان بالقوه ويروس جداكرده ، بازديدها را تا سرحد امكان كاهش داده و تاسيسات تان را اغلب اوقات تميز وضدعفوني كنيد
پرورش دهندگان پرندگان شكاري و خانواده شترمرغ بطور واحد در معرض حاملان بالقوه آنفولانزاي طيور قرار دارند بسياري از توليد كنندگان پرندگان شكاري كه هدف رها سازي دارند آنها رابا قرار دادن در لانه هاي پرواز مقيد ميكنند.گرچه لانه هاي پرواز معمولا بوسيله حصار كشي محصور ميشوند ولي گاهي اوقات پرندگان كوچك و جوندگان به سادگي ميتوانند از توري ردشده و با گله تماس پيدا نمايند .پرورش دهندگان خانواده شترمرغ نيز درمعرض حاملان بالقوه آنفولانزاقرار دارند. اكثر پرندگان خانواده شتر مرغ اجازه دسترسي به چراگاههاي باز را دارند. دراين نوع فعاليت جداكردن كامل گله از ساير گونهاي طيور تقريبا غير ممكن است
آنفولانزاي طيور هم اكنون بعضي از پرندگان شكاري و خانواده شتر مرغ را آلوده كرده است . هر چند ممكن است محدود كردن شديد تمام گله غير عملي باشد ، ولي اقداماتي وجود دارند كه ميتوان براي ممانعت يا كاهش انتشار اين ويروس كشنده آنها را دنبال نمود
· تاسيسات جديد رامنتقل كنيديا دور ا ز بركه ها و آبراهه هايي كه توسط پرندگان مهاجرمانند اردك ها و غازها مورد استفاده قرارميگريند قرار دهيد. به اين پرندگان اجازه خوراك خوردن داخل يانزديك تاسيسات خود را ندهيد
· تعداد بازديدكنندگان از مزرعه تان راتا سرحد امكان كاهش دهيد.اگر تورهاي بازديدكننده ضروري هستند ،· به آنها اجازه دسترسي به تعداد كمي از پرندگان گله خود را داده واين پرندگان را از باقيمانده مزرعه جدا نگهداريد . همچنين محل مجزايي براي پاركينگ بازديدكنندگان فراهم كنيد كه از بقيه مزرعه جدا باشد
· سوراخها و پارگيها ي شبكه توري آغل ها را براي جلوگيري از ورود پرندگاني مثل گنجشك ها و سارها تعمير كنيد
· مزارع پرندگان شكاري كه تخمهاي جوجه كشي يا جوجه يكروزه مي فروشند بايستي تمام مولدها را به جاي امكان دسترسي به چراگاه بيرون در محيط بسته نگهدارند
· خوراك تهيه شده براي پرندگان خانواده شترمرغ در آغلهاي باز براي ساير پرندگان خيلي جذاب است ،· خردكردن خوراك بايستي تا سرحد امكان كاهش يابد. خوراك كهنه را بطور صحيح مصرف كنيد تا ساير پرندگان به داخل تاسيساتتان كشيده نشوند
· سالنهاي باز پرندگان كه توسط پرورش دهندگان خانواده شتر مرغ مورد استفاده قرار ميگيرند محل هاي لانه سازي مناسب براي پرندگان كوچك مانند گنجشك ها و سارها ميباشند. هرگز به اين پرندگان اجازه ايجاد محل هاي لانه سازي در كلبه ها يا دور و بر ساختمانهاي مزرعه را ندهيد
· پرندگان را برحسب سن جدا كنيد .گله مولد بايستي از نتاج جداباشند. برمبنايي روزانه ،· كارگران مزرعه ابتدا بايد به سراغ حساسترين پرندگان رفته ،· سپس به محل هاي نگهداري پرندگان كم حساسيت تر بروند. هرگز اين فرايند را در طول روز معكوس نكنيد مگر اينكه دوش گرفته و لباسهايتان را با لباسهاي تميز عوض كنيد
· همسايه خوبي باشيد. دور از ساير طيور و پرندگان شكاري و مزارع پرندگان خانواده شترمرغ قرار بگيريد
· علائم هشدار را در تمام ورروديهاي مزرعه صحيح نصب كنيد تا معرف نگراني شما نسبت به بيماريها باشد. تمام تاسيسات را هنگامي كه ممكن است قفل كنيد
· منشا هر گله جديدي را كه به مزرعه وارد ميكنيد بشناسيد . گله جديد را حداقل به مدت 4 هفته قرنطينه كنيد . پرندگان را از مزارعي كه ميدانيد بوسيله آنفولانزاي طيور آلوده شده اند نپذيريد· هرنوع تجهيزاتي كه از مزرعه خارج ميشود بايستي تميز شده و قبل از برگشت به مزرعه ضد عفوني شوند
· فضولات را به خوبي مديريت كنيد. آنفولانزاي طيور از طريق مدفوع هاي پرندگان آلوده منتشر ميشود لذا كود بايستي براي عدم تماس بامردم و وسائل نقليه ذخيره شود. لاشه ها بايستي بطور صحيح بادفن كردن يا سوزاندن معدوم شوند
· حما م پا )چكمه ( محتوي ماده ضدعفوني در ورودي به تمام اتاقها ياآغل ها قرار دهيد
· از ورود جوندگان و ساير حيوانات به مزرعه با دور كردن نخاله ها و حفظ محل هاي داراي طعمه مسموم جلوگيري كنيد
· پرورش دهندگان پرندگان شكاري هرگز نبايد گله آلوده را در قرق هاي شكار رها كنند. زيرا بيماريها مي توانند به حيات وحش محلي منتقل شده و جمعيت هاي مذكور را كاهش دهند
· پرندگان بيمار را از باقيمانده گله جدا كنيد
· ركوردهاي تمام معاملات ) گله ( را به منظور هاي رديابي در حالت شيوع بيماري نگهداري كنيد
· پرندگان بيمار يا مرده را بايستي به يك آزمايشگاه براي تشخيص ارسال نمائيد
اهم بيماريها يي كه شتر مرغ به آن مبتلا مي گرد ند
بيماريهاي ويروسي
نيوكاسل
آبله
آنفلوآنزا
ممكن است كورونا ويروس و هرپس ويروس و آدنو ويروس و آربوويروس شتر مرغ را درگير نمايد
بيماريهاي باكتريايي
عفونت هاي بند ناف و كيسه زردهتورم بند ناف
پنوموني ايشريشيا كلي، كلبسيلاپنومونيه
آنتريت كلي باسيلي
آنتريت نكروزان(كلستريديوم پرفرنژنس تيپ هاي A-c-d و كلستريد يوم كولينوم
كمپيلوباكتريوزيس كمپيلوبا� �� �تر ژژوني
سياه زخم باسيلوس آنتراسيس
سل مايكوباكتريوم
عفونت هاي چشمي( كونژونكتويت و كراتيت) كه عامل آن استافيلوكوكها هستند
هموفيلوس گالينارم
مايكو پلاسموزcrd-mg-ms
بيماريهاي قارچي
كانديديازس عفونت قارچي دهان
آسپرژيلوس(عفونت تنفسي ايجاد مي كند
درماتوفيت ها(درماتيت قارچي
بيماريهاي انگلي داخلي
كوكسيديوز
هيستومونيازيس
كرم نواري شتر مرغ(هوتوينيا استروتيونيس
كرم گرد شتر مرغ(ليبوسترونژيلوس داگلاسي
اكسيور
بيماريهاي انگلي خارجي
كنه ها
شپشها
جربهاي ساقه پا
مگسها
بيماريهاي تغذيه اي
كمبود ويتامين E وسلنيوم
2-كمبود ويتامين هاي محلول در چربي و ويتامين هاي گروه B
ساير بيماريها
يبوست
پيچ خوردگي روده ها
نرمي استخوان
مسموميت ها
سندرم پا كماني
تغيير شكل پا
ضربه
پرولاپس كلوآك
اجسام خارجي در دستگاه گوارش
چسبندگي تخم و پريتونيت زرده اي
ميوپاتي عضلاني(دراثر استرس هاي شديد
هيپركراتوز- ضخيم شدن شديد پوست انگشتان در شتر مرغ هاي جوان
پرخواري